Εννέα συμπολίτες Εδεσσαίοι δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς, στις 12 Σεπτεμβρίου 1944, όταν σημειώθηκε η πυρπόληση της Εδεσσας και καταστράφηκε η μισή πόλη, κάηκαν 185 κατοικίες, 5 εκκλησίες και 1 σχολείο.
Αυτές τις ψυχές, που χάθηκαν, οι περισσότερες νέων ανθρώπων, τίμησαν, νωρίτερα σήμερα, στην επιμνημόσυνη δέηση, που τελέστηκε στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, στην παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι, με πρωτοβουλία του Δήμου Εδεσσας και του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Εδεσσας “Μέγας Αλέξανδρος”.
Οι συμπολίτες μας που θυσιάστηκαν ήταν οι εξής:
Σημάδης Γεώργιος, Σημάδης Τρύφων, Τσορμπατζη Μαρίκα, Ιωσηφίδης Νικόλαος, Γιαμούκογλου Ευάγγελος, Ζαμπης Βασίλειος, Ουσλέντσης Βασίλειος, Μήτσας Σωτήριος, Καρσανίδης Γεώργιος.
Ο π. Γεώργιος ο Ζουμής, που τέλεσε το Μνημόσυνο, αρχικά συνεχάρη όλους όσοι ανέλαβαν πρωτοβουλία για την τέλεση του Μνημοσύνου, και όπως είπε, χαρακτηριστικά
“Πολλά πράγματα κάνουμε στη ζωή μας και ενδιαφερόμαστε μόνο για τους εαυτούς μας και μόνο για τους ζωντανούς και πολλές φορές ξεχνάμε τους κεκοιμημένους.
Αυτό είναι μεγάλο λάθος. Τους πρώτους που πρέπει να θυμόμαστε είναι οι κεκοιμημένοι, γιατί εμείς όσο είμαστε στη ζωή, μπορούμε να νοιαζόμαστε για τον εαυτό μας. Οι κεκοιμημένοι δε μπορούν να κάνουν τίποτα. Περιμένουν από μας. Και είναι κρίμα να περιμένεις από κάποιον και να μην έχεις ανταπόκριση.
Γι’ αυτό, λοιπόν, οφείλω από μέρους της εκκλησίας και της Ιεράς Μητρόπολης να συγχαρώ όλους τους υπευθύνους, αλλά και όλους εσάς που παραβρεθήκατε, να ενώσουμε τις προσευχές μας, υπέρ αναπαύσεως των θυμάτων της γερμανικής κατοχής.”
Στη συνέχεια, στην οικία Τσάμη, στο Βαρόσι, έγιναν τ’ αποκαλυπτήρια της αναθηματικής πλάκας στη μνήμη των εννέα φονευθέντων κατοίκων της Εδεσσας, στις 12 Σεπτεμβρίου 1944, με το Δήμαρχο, Γιάννη Τσεπκεντζή, να αναφέρει:
“Οσα, επί δεκάδες χρόνια, αναφέρονταν από στόμα σε στόμα, ως ανάμνηση, ως προφορική παράδοση, σήμερα αποτυπώνονται, γραπτά, σ’ αυτή εδώ την πλάκα.
Τιμούμε τα γεγονότα, τιμούμε τα πρόσωπα, τιμούμε τις ζωές που αφαιρέθηκαν με βία. Κάθε όνομα γραμμένο σ’ αυτή εδώ την πλάκα είναι κομμάτι της ιστορίας μας και μια υπενθύμιση ευθύνης.
Σήμερα αποδίδουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής, μνήμης, σεβασμού, στους αδικοχαμένους προγόνους μας.
Αύριο (σ.σ. Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου), στην εκδήλωση που επιμελήθηκε, με πάρα πολύ αγάπη, ο “Μέγας Αλέξανδρος”, θα έχουμε την ευκαιρία να φωτίσουμε την ημέρα εκείνη, 13 Σεπτεμβρίου 1944, θα μπορέσουμε να την εντάξουμε, επιτέλους, στην ιστορία της πόλης, και να εκπληρώσουμε ένα χρέος που έχουμε προς αυτήν.”
Πριν την ξενάγηση στην παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι από τον Πολιτιστικό Σύλλογο “Βαρόσι” Εδεσσας, η Πρόεδρός του, Μπέτυ Φράγκου, απευθυνόμενη στους δεκάδες πολίτες που συμμετείχαν στην εκδήλωση, επεσήμανε τα εξής:
“Το περπάτημα, γενικά, στο Βαρόσι, όχι μόνο για τους Βαροσιώτες, αλλά για κάθε πολίτη ευαισθητοποιημένο, είναι μια συγκίνηση. Πόσο μάλλον μία μέρα σαν τη σημερινή που οι θύμησες από τις προφορικές μαρτυρίες των μπαμπάδων και των παππούδων μας είναι πολύ πιο έντονες.
…Ο Σύλλογος “Βαρόσι” χρόνια παλεύει όχι μόνο να διατηρήσει τη συλλογική μνήμη, αλλά και τη συνοικία ολόκληρη, μαζί με ό,τι της αναλογεί. Θύμησες, μνήμες, παραδόσεις, έθιμα, την ιστορία του τόπου. Βαριά κληρονομιά για μας τους Βαροσιώτες, βαριά κληρονομιά για τον τόπο το Βαρόσι.”
Στην επιμνημόσυνη δέηση, ν’ αναφέρουμε πως παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος Γιάννης Τσεπκεντζής, οι Αντιδήμαρχοι Ελένη Λαζάρου, Θεόδωρος Αποστόλου, ο Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Φάνης Τζουράς, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Τάκης Γιώγας, Φίλιππος Γκιούρος, ο Πρόεδρος του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Εδεσσας “Μέγας Αλέξανδρος” Γιάννης Κίτκας και ο πρώην Πρόεδρος Γιάννης Χατζηπέγιου, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου, εκπρόσωπος της ΙΙας Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού, η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου “Βαρόσι” Μπέτυ Φράγκου και δεκάδες πολίτες.
Aύριο, στο Παρθεναγωγείο Εδεσσας, στις 10 το πρωί, θα πραγματοποιηθεί η Ημερίδα με θέμα: «Η Γερμανική Κατοχή στην Εδεσσα και η Πυρκαγιά στο Βαρόσι (1944): Ιστορία, Μνήμη και Κληρονομιά»
🙏 Αιωνία η μνήμη των φονευθέντων συμπολιτών μας.
✍️ Μαρία Στεφ. Βαγουρδή
Δημοσιογράφος
mariavagourdi@yahoo.com
