«Ερωτεύσου το ερωτεύσιμο και όχι το βολικό». Είναι μία «ατάκα» του φίλου μου Χάρη, η οποία έχει πολλές ενδιαφέρουσες προεκτάσεις για το πως βλέπουμε τη ζωή μας και τι μπορούμε να κάνουμε αν θέλουμε, στ’ αλήθεια, να προχωρήσουμε σ’ αυτό που λέγεται «δια βίου προσωπική ανάπτυξη». Στη θέση του αντικείμενου του έρωτά μας μπορούμε να βάλουμε πολλούς διαφορετικούς στόχους που θα θέλαμε να πετύχουμε. Τα «όνειρά» μας που, αν δεν αποφασίσουμε να τα πραγματοποιήσουμε, να τα ζήσουμε, τότε ίσως μπορεί να χάσουμε κάτι το σημαντικό από τη ζωή μας. Καθώς μέσα στα όνειρά μας κρύβεται το ιδιαίτερο νόημα που αναζητούμε στη ζωή μας και αυτό το νόημα αξίζει και χρειάζεται να το συναντήσουμε, ώστε να νιώσουμε την αναμενόμενη ολοκλήρωση.
Τί συμβαίνει λοιπόν στη ζωή μας και, πολλές φορές, έχουμε την αίσθηση ότι «άλλα θέλουμε και άλλα κάνουμε;». Εδώ μπορεί να υπάρχουν πολλές διαφορετικές ερμηνείες. Αν οι στόχοι που βάζουμε στη ζωή μας δεν είναι αρκετά «προκλητικοί» για εμάς, τότε δεν θα έχουμε αρκετά κίνητρα για να τα καταφέρουμε και ακόμη κι αν τους πετύχουμε, η ικανοποίηση που θα λάβουμε θα είναι μικρή. Υπάρχει δηλαδή η πιθανότητα να βρεθούμε σε μία κατάσταση που αν και έχουμε πετύχει κάτι, βαθύτερα μέσα μας νιώθουμε ανικανοποίητοι. Και όταν υπάρχει αντίφαση μεταξύ των εσωτερικών μας επιθυμιών και της εξωτερικής μας συμπεριφοράς, το πιθανότερο είναι να βιώσουμε μία ψυχολογική δυσφορία και αναστάτωση. Και βέβαια, το συγκεκριμένο δίλημμα δεν το νιώθουμε για πράγματα που είναι μικρής σημασίας στη ζωή μας (η Μαρία θα ήθελε να πάει διακοπές στα νησιά αλλά, λόγω οικονομικής στενότητας, τελικά βρίσκεται να κάνει διακοπές στο εξοχικό της ξαδέλφης της στην Χαλκιδική).
Σχεδόν πάντα, το νιώθουμε σε σχέση με σημαντικούς τομείς της ζωής μας. Τομείς που, με τα δικά μας, προσωπικά κριτήρια, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το αίσθημα ικανοποίησης και πληρότητας που νιώθουμε. Ένας καλός μου φίλος, ο Γιάννης, θα ήθελε να ασκεί το επάγγελμα του εκπαιδευτικού και μάλιστα έχει σπουδάσει παιδαγωγικά που ήταν η πρώτη του προτίμηση όταν έδωσε Πανελλαδικές εξετάσεις. Όμως, έχει βρεθεί να είναι δημόσιος υπάλληλος και, μάλιστα, σε μία πολύ γραφειοκρατική θέση. Το αποτέλεσμα είναι να νιώθει ότι ασφυκτιά επαγγελματικά και διαμαρτύρεται συχνά για την εργασία του, παρά το γεγονός ότι πολλοί θα ζήλευαν τα προνόμια τα οποία απολαμβάνει. Τι θα μπορούσε να κάνει ο Γιάννης, προκειμένου να νιώθει καλύτερα με την εργασία του και τον εαυτό του; Πολλές φορές, το μόνο που χρειάζεται για να νιώσουμε καλύτερα, είναι η αποδοχή μίας κατάστασης, ιδίως στην περίπτωση που δεν μπορούμε να την αλλάξουμε άμεσα. Το επόμενο βήμα είναι η ανάληψη της ευθύνης για αλλαγές. Η πρόοδος και η εξέλιξη δεν έρχονται τυχαία, όσο κι αν η τύχη διαδραματίζει πάντοτε έναν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας.
Αν θέλουμε να πετύχουμε λοιπόν κάτι που θεωρούμε σημαντικό για εμάς, χρειάζεται να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και δράση, κατά προτίμηση μέσα από έναν προηγούμενο σχεδιασμό. Έτσι, όταν κάποιος λέει «άλλα θέλω κι άλλα κάνω», μπορεί να κρύβονται πολλές (ψυχολογικές) ερμηνείες πίσω από τα λόγια του, αλλά το σίγουρο είναι ότι, μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν έχει υιοθετήσει μία αρκετά ενεργητική στάση στη ζωή του, ώστε αυτό που κάνει, να ξέρει πραγματικά γιατί το κάνει. Ακόμη κι αν έχει οδηγηθεί σ’ αυτό περισσότερο μέσα από ασυνείδητες δυνάμεις, παρά συνειδητά ή δεν έχει εναλλακτική επιλογή για κάτι το διαφορετικό. Πολλές από τις επιλογές που κάνουμε στη ζωή μας είναι υποχρεωτικές, χωρίς να έχουμε πολλές δυνατότητες για αλλαγές (απλώς αποδεχόμαστε αυτό που συμβαίνει). Για τον Γιάννη ήταν πολύ σημαντικό να έχει μία σταθερή πηγή εισοδήματος που θα του εξασφαλίζει και μία ικανοποιητική ποιότητα ζωής. Έτσι, όταν του δόθηκε η ευκαιρία να μπει στο Ελληνικό δημόσιο (ως πτυχιούχος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με γραπτό διαγωνισμό), την κυνήγησε και, τελικά, τα κατάφερε. Τώρα, χρειάζεται να διαχειριστεί τη δυσαρέσκεια που νιώθει. Τί μπορεί να κάνει ο Γιάννης για να νιώσει καλύτερα ή, για να το περιγράψουμε με ψυχολογικούς όρους, ν’ αγγίξει ένα υψηλότερο επίπεδο προσωπικής ευημερίας;
Η απάντηση ξεκινάει με την ανάληψη της προσωπικής ευθύνης. Όλοι μας, μετά την ενηλικίωση, έχουμε την αποκλειστική ευθύνη του εαυτού μας, χωρίς ν’ απορρίπτουμε βέβαια την υποστήριξη ή το μοίρασμα ευθυνών που μπορεί να υπάρχει με πρόσωπα της οικογένειάς μας, με τους συντρόφους και τους φίλους μας, ακόμη και από την κοινωνία, γενικότερα, που οφείλει να υποστηρίζει και να παρέχει ευκαιρίες σε όλα τα μέλη της. Αναλαμβάνοντας την ευθύνη και τον έλεγχο της ζωής μας, μπορούμε να δούμε που θέλουμε να φτάσουμε και να σχεδιάσουμε μία διαδρομή η οποία συνήθως περιλαμβάνει πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς.
Αν και μοιάζει αρκετά τετριμμένο όλο αυτό και θα το έχετε ακούσει άπειρες φορές, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για την προσωπική ολοκλήρωση, πέρα απ’ αυτόν που έχουμε καταστρώσει και περπατήσει εμείς, βήμα προς βήμα. Και δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί διασπαστές, πολλές «Σειρήνες» όπως αυτές που συνάντησε ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του, που μπορεί να βρεθούν στην πορεία μας. Το να αναβάλλουμε πράγματα ή να αφιερώνουμε υπερβολικά πολύ χρόνο σε ασχολίες, δραστηριότητες, ακόμη και συζητήσεις με κάποια πρόσωπα που δεν συνδέονται με το νόημα που αναζητούμε στη ζωή μας, είναι χάσιμο χρόνου ή «σπατάλη» της ίδιας μας της ζωής. Μπορούμε να κάνουμε αυτό που θέλουμε, μόνο όταν πραγματικά ξέρουμε τι ακριβώς είναι αυτό που θα μας δώσει πληρότητα. Και, ακόμη, είμαστε αρκετά συνειδητοποιημένοι, δεσμευμένοι και μ’ ένα σχέδιο δράσης που έχουμε επεξεργαστεί αναλυτικά για να το υλοποιήσουμε.
Τροφή για σκέψη: Νιώθετε ότι κάποιες φορές κάνετε πράγματα που δεν σας εκφράζουν, δεν σας ταιριάζουν, δεν σας δίνουν την ικανοποίηση που θα θέλατε; Σε ποιους τομείς της ζωής σας εμφανίζονται; Έχετε σκεφτεί ποτέ να κάνετε κάτι ώστε ν’ αλλάξει αυτό; Πόσο απέχει η ζωή που κάνετε από την «ιδανική» ζωή που θα θέλατε να κάνετε; Οι περιορισμοί που σας εμποδίζουν να κάνετε τη ζωή που θα θέλατε είναι πραγματικοί ή φανταστικοί ή, μήπως, ανύπαρκτοι; Αφορούν εσάς ή το κοινωνικό, οικογενειακό, επαγγελματικό περιβάλλον σας;
* Συμβουλευτικός ψυχολόγος και συγγραφέας – Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί του, για συμβολή στη διαχείριση ψυχολογικών και προσωπικών ζητημάτων που σας απασχολούν, μέσω του Κοινωνικού Οργανισμού «The Orange Bus (Το Πορτοκαλί Λεωφορείο)» (Ινστιτούτο Συμβουλευτικής, Δημιουργικής Επικοινωνίας & Έκφρασης + Ψυχομετρίας, τηλ. 6944-252208, chrisbibitsos@yahoo.gr, Φιλελλήνων 23, Έδεσσα).
